Het Openbaar Ministerie en de FIOD gaan de strijd tegen witwassen via bitcoins flink opvoeren. Dat meldt het FD op basis van een eigen inventarisatie.

Anonimiteit van bitcoin

De meeste bitcoingebruikers zijn doorsnee burgers die anonimiteit en privacy belangrijk vinden of die gewoon uit interesse zijn gaan beleggen in bitcoins. Maar de anonimiteit van bitcoin was vooral in het beginstadium tegelijkertijd een belangrijk hulpmiddel voor het financieren van criminaliteit.

Het gebruik van bitcoins zorgt voor anonimiteit omdat:

  • de identiteit van de koper en verkoper onbekend blijft;
  • er geen grote toezichthoudende partij is voor bitcoins (zoals een land of een centrale bank);
  • virtuele geldwisselaars aan minder strenge regels gebonden zijn dan reguliere geldwisselaars;
  • kwaadwillenden gebruik kunnen maken van bitcoinmixers waardoor de herkomst van de bitcoin niet meer te achterhalen is;
  • transacties plaats kunnen vinden via het dark web waardoor IP-adressen verborgen blijven.

Daarnaast zorgt het decentrale karakter van bitcoins ervoor dat het lastig is om een verdachte daadwerkelijk strafrechtelijk te vervolgen. Dit geldt vooral bij internationale witwaszaken.

Onzorgvuldigheid

Tegenwoordig lijkt het tij enigszins te keren. Want hoewel de identiteit van de handelaars verborgen is achter een unieke code, zijn alle transacties openbaar toegankelijk door middel van de achterliggende blockchaintechnologie. Als eenmaal de identiteit van een handelaar is vastgesteld, dan kan in sommige gevallen eenvoudig achterhaald worden welke strafbare transacties hij heeft uitgevoerd.

Bovendien kan via deze persoon soms ook de identiteit van andere criminelen achterhaald worden, bijvoorbeeld door de gespreksgeschiedenis of een bekentenis van de opgepakte crimineel. Het is niet voor niets dat onzorgvuldigheid (en dus niet de techniek) wordt gezien als de grootste bedreiging voor de anonimiteit bij bitcoins.

Strenge aanpak door de FIOD

De Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (FIOD) gaat illegale activiteiten met bitcoins dit jaar streng aanpakken. Dit jaar komen in ieder geval drie van zulke zaken voor de rechter. Volgens het OM is in deze zaken voor miljoenen euro’s witgewassen, ook al willen ze inhoudelijk nog niet veel kwijt over de strafzaken.

Bij veel van de strafzaken rondom bitcoins zijn banken betrokken. Zij hebben immers de plicht om ongebruikelijke transacties te melden aan de FIOD. Als bepaalde rekeninghouders vaak grote sommen geld storten en vervolgens op korte termijn weer opnemen, dan kan sprake zijn van witwassen.

Strafbaarheid bitcoin

Het gebruik van bitcoins is op zichzelf niet illegaal. De strafbaarheid komt slechts voort uit het criminele gebruik van de digitale valuta. In dat opzicht zijn bitcoins even legaal als normale valuta zoals euro. Toch lijkt het erop dat de FIOD steeds meer rechten krijgt bij het opsporen van criminele activiteiten via bitcoin.

De verwachting is bijvoorbeeld dat het zakendoen met een criminele bitcoinhandelaar of het gebruiken van een bitcoinmixer nog dit jaar zal worden aangemerkt als witwasindicator door de FIU. Deze aanwijzingen zijn dan al voldoende om een strafrechtelijk onderzoek te starten. De FIOD hoeft dan geen verdere ‘redelijk vermoedens van een misdrijf’ meer te overleggen.

Het fiscaal strafrecht is bovendien ingericht op reguliere valuta en niet op digitale valuta zoals bitcoin. Als de FIOD een strafrechtelijk onderzoek tegen je instelt, dan is het bijna onvermijdelijk om een fiscaal strafrechtadvocaat in te schakelen.

Fiscaal advocaat

Een fiscaal advocaat van Römkens Fiscale Advocatuur heeft ruime ervaring met strafzaken rondom witwassen en digitale valuta en kan je met raad en daad bijstaan tijdens (of voorafgaand aan) een gerechtelijke procedure. Neem contact op voor een vrijblijvende kennismaking.

Neem contact op